PRZESŁANKI ROZWODU

Zanim przejdziemy do meritum, kilka słów o przesłankach rozwodu czyli inaczej o przesłankach rozkładu pożycia małżeńskiego.

Zupełny rozkład pożycia małżeńskiego następuję, gdy między małżonkami wygasną następujące więzi tj.: więź duchowa (emocjonalna) – ustanie miłości, szacunku oraz akceptacji; więź fizyczna – przede wszystkim ustanie współżycia seksualnego, ale także brak gestów fizycznych, które są potwierdzeniem miłości, troski i przywiązania; więź gospodarcza (ekonomiczna) – ustaje, gdy małżonkowie nie prowadzą wspólnie gospodarstwa domowego, a także nie mieszkają razem.

Czym jest trwałość rozkładu pożycia?

Przejdźmy teraz do omówienia kolejnej z pozytywnych przesłanek, jaką jest trwałość rozkładu pożycia. Sąd nabierze przekonania, że rozkład pożycia jest trwały, jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że nie ma realnych szans na jego ponowne podjęcie. Co do zasady trwałość jest pojęciem umownym, zależnym od okoliczności konkretnej sprawy.

Co najistotniejsze, czas rozkładu pożycia, musi zbudować w sądzie przekonanie o braku możliwości powrotu, a zatem o ugruntowaniu rozłąki małżeńskiej i braku powodzenia w powrocie do poprzednio łączących relacji.

Wśród przesłanek określonych mianem negatywnych możemy wskazać na dwie:

1) wskutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci albo z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (przesłanka bezwzględna); 2) rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że zgodę wyrazi drugi małżonek albo jego odmowa zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego (przesłanka względna).

Dlaczego to tak istotne? Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta – bez ziszczenia się wyżej wskazanych przesłanek uzasadniających rozkład pożycia małżeńskiego, sąd nie orzeknie rozwodu, czyli powództwo zostanie oddalone. Wieloletnia praktyka pracy w kancelarii specjalizującej się w prawie rodzinny oraz doświadczenie zdobyte na sali sądowej utwierdziła mnie w tym przekonaniu.

Zanim zdecydujesz się na złożenie pozwu o rozwód, rozważ przy pomocy profesjonalnego pełnomocnika specjalizującego się w prawie rodzinnym, czy są na to realne szanse, albowiem do orzeczenia rozwodu przez sąd nie wystarczy powołać się na większe bądź mniejsze kłótnie w relacjach małżeńskich, które w pewnych okolicznościach można uznać za zupełnie normalnym zjawiskiem występującym wśród wielu małżeństw. Wystarczy odpowiedzieć sobie bowiem na podstawowe pytanie, czy potrafisz wskazać małżeństwo, które się nie kłóci i nie przechodzi kryzysów? Dlatego ważne jest, aby już na etapie formułowania wniosków w pozwie dobrze uargumentować przesłanki orzeczenia rozwodu i tym samym przekonać Sąd, iż wystąpił zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego, a zatem wystąpiły wszelkie pozytywne przesłanki determinujące orzeczenie rozwodu.

Jak już wskazałam wyżej, Sąd orzeknie rozwód w wyniku zupełnego i trwałego rozkładu pożycia. Do zawinionych przyczyn rozkładu pożycia między innymi należą m.in.: alkoholizm oraz inne nałogi, groźby, agresja, przemoc, znęcanie się fizyczne bądź psychiczne, nieetyczne postępowanie wobec małżonka, lenistwo, nieróbstwo, niegospodarność, zdrada, nieporozumienia na tle seksualnym, odmowa współżycia płciowego, opuszczenie małżonka, odmowa wzajemnej pomocy, zaniedbywanie małżonka oraz rodziny, negatywny stosunek do rodziny małżonka.

ZASADA OFICJALNOŚCI

W art. 57 § 1 k.r.o. wyrażona została zasada oficjalności, zgodnie z którą orzekając rozwód, sąd orzeka także, czy i które z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Wyjątek od tej zasady przewiduje § 2 tego artykułu, który stanowi, że na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. Zgodne żądanie małżonków nieorzekania o winie rozkładu pożycia wiąże sąd 1825 , podobnie jak oświadczenie małżonka odwołujące żądanie zaniechania orzekania o winie.

POJĘCIE WINY

W wyroku rozwodowym sąd orzeka czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Pojęcie winy nie zostało zdefiniowane na gruncie prawa rodzinnego, w tym również w odniesieniu do prawa rozwodowego.

W doktrynie prawa rodzinnego i judykaturze zwracano uwagę na konieczność odwołania się do koncepcji wypracowanych na polu prawa cywilnego. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazywano, że skoro Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie zawiera definicji winy na potrzeby własnych regulacji prawnych, ma zastosowanie ogólne rozumienie winy z prawa cywilnego. Wedle niego zaś na winę
składają się dwa elementy: obiektywny w postaci naruszenia określonej normy postępowania i subiektywny określający stosunek psychiczny osoby do własnego zachowania się lub do zaniechania. Dla przypisania winy oba te elementy składowe muszą występować łącznie, zaś brak któregoś powoduje, że o winie nie może być mowy.

Zatem ustalenia wymaga, że postępowanie małżonka jest sprzeczne z normami prawnymi, które wskazują obowiązki małżonka oraz że sprzeczność ta jest efektem umyślności lub niedbalstwa. Do sądu orzekającego należy ustalenie czy między postępowaniem małżonka niezgodnym z normami prawnymi, a zaistniałym rozkładem pożycia małżeńskiego następuje związek przyczynowy.

ZANIECHANIE ORZEKANIA O WINIE

Przy zgodnej wspólnej woli małżonków oraz złożonym w związku z tym wnioskiem sąd zaniecha orzekania o winie.

W przypadku zaniechania rozstrzygania o winie rozkładu pożycia w praktyce orzeczniczej przyjęto dwie formuły sentencji wyroku. Część wyroków rozwiązujących małżeństwo zawiera stwierdzenie „bez orzekania o winie”. Równie często przyjmuje się formułę sentencji wyroku orzekającego rozwód małżeństwa bez podawania rozstrzygnięcia o zaniechaniu orzekania o winie stron. W praktyce przyjmuje się, że jeżeli sąd nie orzekał o winie stron, to wówczas mamy do czynienia z przypadkiem orzeczenia rozwodu bez orzekania o winie.

NIEZAWINIONE PRZESŁANKI ROZWODU

Niezawinionymi przesłankami rozwodu mogą być np.: choroba, bezpłodności jednego z małżonków.

Rozwód często należy do jednych z najbardziej emocjonalnych sytuacji w życiu. Aby zminimalizować stres związany z uczestnictwem w sprawach sądowych, a także ryzyko podjęcia niekorzystnej decyzji w trakcie procesu – skorzystaj ze wsparcia dobrego i skutecznego prawnika ds. rodzinnych. Klientów z Wrocławia oraz okolic zachęcam do kontaktu lub odwiedzania kancelarii adwokat Angeli Martyszewskiej!